فاطمه دانش یزدی کارشناس ارزیابی عملکرد موزه‌های استان یزد در یادداشتی نوشت: یزد به عنوان یکی از کانون‌های هنر شناخته می‌شود که ساکنان این شهر خشتی در هنر زیستن نیز مهارت بسیاری داشته و از طریق تعامل و مقابله با محیط خشک و سوزاننده کویری توانسته‌اند به مهارت‌های بالایی در جنبه‌های مختلف زندگی دست یابند.

نقش یزد بر قلب کویر حک شده است. آنجا که طبیعت بر مردم سخت می‌گرفت. آفتاب، سوزان بود؛ باد، خروشان و آب، گریزان. و حکایت از زندگی مردمانی بود که با نبوغ خود، آب را از دوردست‌ها به سکونتگاه خویش فراخواندند؛ با خاک آمیختند و خشت ساختند. خشت‌ها را چیدند و خانه‌ها آراستند و بناها کنار هم نهادند و رنج کویر از شهر راندند. از آن زمان تا به امروز روایت از نرمی طبیعت است و بازی سایه و رقص باد و جریان آب...

بام شهر با گنبدها و مناره‌ها و بادگیرهایش در آسمان تنیده و هندسه پر و خالی شهر، سهمی از آسمان را به هر بنا ارزانی داشته است. بر زمین شهر نیز نقش آسمان و بوی خاک باهم هم‌آوایی می‌کنند و سخن از سر درون سر می‌دهند.

در یزد، معماری و زندگی به‌سان تاروپودی در هم تنیده‌اند که آن را «شهر تاریخی یزد» نام نهاده‌اند.

دارالعباده یزد شهرِ اوصاف، اوقاف، اصناف و حِرَف و در یک‌کلام تجلی مدنیت است. اگر به تاریخ نامه‌های اختصاصی یزد نگاهی گذرا بیندازیم، پی می‌بریم که بنیاد یزد دست‌کم در هزار سال گذشته بر پایه بنیان‌های مدنی استوار شده است.

و از یزد هر آنچه گوییم، اندک است و ناگفته‌ها همچنان بسیار...

هیجدهم تیرماه سال ۱۳۹۶ در چهل و یکمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در کراکوف لهستان، شهر تاریخی یزد مرزها را در هم شکست و در زمره شهرهای میراث جهانی نشست؛ آن‌چنان که باغ دولت‌آباد، قنات زارچ و قنات حسن‌آباد نیز در سال‌های گذشته نام یزد را بر تارک میراث جهانی درج کرده بودند و با دو معیار شاخص (زندگی مسالمت‌آمیز ادیان، پویایی و حیات بافت تاریخی) که در زمره شاخصه ثبت یک شهر تاریخی است، تحسین و شعف تمام میراث بانان جهانی را به خود معطوف ساخت، چنانکه با اعلام ثبت اولین شهر تاریخی ایران؛ تمام جهان به احترام کف و تحسین نمودند و این‌چنین نام یزد در حافظه جهان ثبت شد.

شهر یزد نخستین شهر تاریخی ایران است که در فهرست میراث جهانی قرار گرفت و با این رویداد مهم، بزرگ و فرخنده، گام بلند دیگری برای حفظ و صیانت از میراث ارزشمند و بی‌بدیل سرزمین ایران و معرفی بیشتر آن به جهانیان برداشته شد.

به‌راستی‌که ثبت یزد در نمایه میراث جهانی، تنها ثبت کالبد تاریخی در پیکره شهر نبود که شاید واژه‌ها را یارای توصیف حقیقت یزد و ارزش‌هایش نباشد. یزد را بلندای تاریخ توصیف می‌کند. یزد را پیوند فن و هنر و عشق معنا می‌کند. یزد را اندیشیدن برای زیستن و زیستن همراه با اندیشیدن ترجمان می‌شود.

حال پس از ثبت این بافت ارزشمند وظیفه مردم و مسئولین سخت‌تر از پیش می‌شود، وظیفه‌ای همچون جهانی فکر کردن و دغدغه‌های جهانی داشتن، مانند دغدغه‌های محیط‌زیست، میراث جهانی، حقوق بشر و بقیه فاکتورهایی که مدنظر سازمان جهانی یونسکو و بقیه سازمان‌های زیرمجموعه سازمان ملل است و این امر با تشکیل سازمان‌های مردم نهاد و مشارکت مستقیم مردم امکان‌پذیر است.

بی‌شک این مهم تلاش و همت بلند مردانی را طلبید که در چند سال گذشته موانع را برطرف و این راه را هموار ساختند، باید در برابرشان سر تعظیم فرود آوریم، باید به اقتدارشان بها داد که ایستادند تا یزد سربلند شود ... تا یزد جهانی شود.

انتهای پیام/